Çuvaş Türkçesi
BAZI KELİMELER ve CÜMLELER
epê = ben
esê / esir = sen
vâl / vêsem = onlar
kam = kim
mên = ne
âşta = nerede
mênle = nasıl
haşan = ne zaman
âştan = nereye, nerede
mên çuhlê = ne kadar
pur = var
şuk = yok
sapla, iyye = evet
yurat = tamam
pallah = tabi
hal = şimdi
koyran = sonra
kirlê = gerekli
kirlê mar = gereksiz
tautopuş = teşekkür
tarhassân = lütfen
kaşarâr = afedersiniz
an çârmansamâr = boşver
nimeh temar = birşey değil
pultarapâp : yapabilirim /
pultaratâp mastâp = yapamam
avan-? sıvlah sutâp : sağlık diliyorum
sıvâ pultâr, tepre kuriççên = hoşçakal, görüşürüz
ırâ ir pultâr = günaydın
ırâ kun pultâr = iyi günler
ırâ kaş pultâr = iyi akşamlar
yurat-i ? = olur mu, evet mi?
kaşarâr tarhaaşşan = afedersin
pitê şel = çok yazık
ânlatâr-i mana = beni anlayor musunuz
ânlanmastâr = anlamıyorum
epê pêtempeh ânlantan = ben tamamen anladım
tepêr hut kalâr-ha = bir kez daha söyler misiniz
pikê avan = çok iyi
pêlmestâr-i esir = bilmiyor musunuz
kuşarsa parar-ha = aktarır mısınız
kolâr-ha tarhaşşân = söyleyin lütfen
parâr-ha ?verin
men kirlêççe sire = size ne gerek
şakna çâvaşla mên teşşe = buna çuvaşça ne deniyor
şakna çâvaşla kalâr-ha = bunu lütfen çuvaşça söyleyin
epê çuvaşla kalâr-ha verenez tetêp = ben çuvaşça öğrenmek istiyorum
çâvaşla kola şos tetper = çuvaşça konuşmak istiyorum
çâvaşla çelki yıvar-i = çuvaşça sor mu ?
çuvaş çelhi yıvâr mar = çuvaşça zor değil
mana çâvaş çelhi = çuvaşça öğrenmeme yardım edim
havaspah pulâşâp = memnuniyetle ederim.
menle fakültetra vêrenebêr esir = fakültenin hangi bölümünde okuyorsun
enê filologi fakültetençe ugrenetip = dil fakültesinde
haş kursra vereneter = kaçıncı sınıfta okuyorsun
epe sıccemas verenetep = 7.sınıf
sakkârmês = 8.sınıf
karatâr-i kunta = burda dinleniyor musun
hânana kilnê = misafir geldim
epir kunta êçletnêr = biz burda çalışıyoruz
verenetper = okuyoruz
puran-par = oturuyoruz
esir kunta tussem çennipe kilne = biz buraya dostlarımızın davetiyle geldik
aştan kilnê esir = nereden geldiniz
esir muskavran kilne = moskovadan geldik
havâr adresa pamâr-şi = kendi adresinizi vermez misiniz ?
telefon pur-i siren = telefonun var mı
man telefon nomerê ...= benim telefon numaram ..
esri telefon-, ku e kilti-i = iş telefonu mu ev mi
ku vâl eçri (kilki) telefon = bu iş telefonu
şru sureteper sirenpe yore-i = mektup yürütelim mi sizinle
sirenpe pallaşnaşân haşas = gelecekte irtibat tutalım
ırâ suratâp sire = iyilik sunuyorum size
tavanârsene salam kalâr =kardeşlerinize selam söyleyin
esê / esir = sen
vâl / vêsem = onlar
kam = kim
mên = ne
âşta = nerede
mênle = nasıl
haşan = ne zaman
âştan = nereye, nerede
mên çuhlê = ne kadar
pur = var
şuk = yok
sapla, iyye = evet
yurat = tamam
pallah = tabi
hal = şimdi
koyran = sonra
kirlê = gerekli
kirlê mar = gereksiz
tautopuş = teşekkür
tarhassân = lütfen
kaşarâr = afedersiniz
an çârmansamâr = boşver
nimeh temar = birşey değil
pultarapâp : yapabilirim /
pultaratâp mastâp = yapamam
avan-? sıvlah sutâp : sağlık diliyorum
sıvâ pultâr, tepre kuriççên = hoşçakal, görüşürüz
ırâ ir pultâr = günaydın
ırâ kun pultâr = iyi günler
ırâ kaş pultâr = iyi akşamlar
yurat-i ? = olur mu, evet mi?
kaşarâr tarhaaşşan = afedersin
pitê şel = çok yazık
ânlatâr-i mana = beni anlayor musunuz
ânlanmastâr = anlamıyorum
epê pêtempeh ânlantan = ben tamamen anladım
tepêr hut kalâr-ha = bir kez daha söyler misiniz
pikê avan = çok iyi
pêlmestâr-i esir = bilmiyor musunuz
kuşarsa parar-ha = aktarır mısınız
kolâr-ha tarhaşşân = söyleyin lütfen
parâr-ha ?verin
men kirlêççe sire = size ne gerek
şakna çâvaşla mên teşşe = buna çuvaşça ne deniyor
şakna çâvaşla kalâr-ha = bunu lütfen çuvaşça söyleyin
epê çuvaşla kalâr-ha verenez tetêp = ben çuvaşça öğrenmek istiyorum
çâvaşla kola şos tetper = çuvaşça konuşmak istiyorum
çâvaşla çelki yıvar-i = çuvaşça sor mu ?
çuvaş çelhi yıvâr mar = çuvaşça zor değil
mana çâvaş çelhi = çuvaşça öğrenmeme yardım edim
havaspah pulâşâp = memnuniyetle ederim.
menle fakültetra vêrenebêr esir = fakültenin hangi bölümünde okuyorsun
enê filologi fakültetençe ugrenetip = dil fakültesinde
haş kursra vereneter = kaçıncı sınıfta okuyorsun
epe sıccemas verenetep = 7.sınıf
sakkârmês = 8.sınıf
karatâr-i kunta = burda dinleniyor musun
hânana kilnê = misafir geldim
epir kunta êçletnêr = biz burda çalışıyoruz
verenetper = okuyoruz
puran-par = oturuyoruz
esir kunta tussem çennipe kilne = biz buraya dostlarımızın davetiyle geldik
aştan kilnê esir = nereden geldiniz
esir muskavran kilne = moskovadan geldik
havâr adresa pamâr-şi = kendi adresinizi vermez misiniz ?
telefon pur-i siren = telefonun var mı
man telefon nomerê ...= benim telefon numaram ..
esri telefon-, ku e kilti-i = iş telefonu mu ev mi
ku vâl eçri (kilki) telefon = bu iş telefonu
şru sureteper sirenpe yore-i = mektup yürütelim mi sizinle
sirenpe pallaşnaşân haşas = gelecekte irtibat tutalım
ırâ suratâp sire = iyilik sunuyorum size
tavanârsene salam kalâr =kardeşlerinize selam söyleyin
Çuvaş Tarihi ile ilgili PDF
ÇUVAŞLAR VE ÇUVAŞÇA [PDF]
Ses Değişmeleri
Rotasizm: Altay dilleri arasında bugün görülen bazı ses değişikleri, kökende ses bilgisi bakımından bir ortaklığa dayanır. Türkçe sözlerdeki "z"ler Çubaşça, Moğolca ve Tunguzcada "r"ye dönüşür. Buna "rotasizm" denir.
Lambdaizm: Türkçe "ş" sesinin aslî ses olduğu, Çuvaşça ve Moğolcadaki "l" sesinin bu sesten türediğin iddia eden Altayist görüştür.
Sigmatizm: Çuvaşça ve Moğolcadaki "l" sesinin asıl ses olduğunu, Türkçedeki "ş" sesinin de bu aslî sesten türediğini iddia eden altayist görüştür. Bu görüşün karşıtı olan görüş ise lambdaizmdir. Gustaf John Ramstedt sigmatizmin en önemli savunucularındandır..
Zetasizm: Çuvaşça ve Moğolcadaki "r" sesinin asıl/eskicil ses olduğunu, Türkçe "z" sesinin ise bu asıl/eskicil sesten türediğini iddia eden Altayist görüştür. Bu görüşün karşıtı olan görüş ise rotasizmdir. En önemli savunucularından birisi Gustaf John Ramstedt'dir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder